Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że choroby autoimmunologiczne przechodzą w etapach.
Te etapy są bardzo ważne, ponieważ pozwalają określić, co się będzie z Tobą działo, jeżeli pozwolisz chorobie się rozwijać.
Wiedząc, jakie są to etapy, będziesz w stanie określić, jak długo już choroba się u Ciebie rozwija i mieć lepszy wgląd to tego, jakie opcje leczenia wybrać.
Zapalenie tarczycy Hashimoto jest określane jako choroba postępująca. Oznacza to, że jeżeli nie weźmiemy odpowiedzialności za swoje zdrowie, to nasz stan będzie się z czasem pogarszał.
Niestety bardzo często leczenie w medycynie konwencjonalnej skupia się wyłącznie na aspekcie chorej tarczycy – czyli przepisywane są wyłącznie hormony tarczycy i z czasem zwiększa się ich dawkę. Rzadko kiedy skupia się na problemie samej autoimmunologii, czyli dysfunkcji układu immunologicznego.
A ignorując dysfunkcję układu immunologicznego, można przegapić dostępne opcje leczenia!
Przejdźmy więc do tych etapów:
ETAP 0 – PREDYSPOZYCJE GENETYCZNE
Pierwszy etap nazywamy etapem 0.
Dlaczego? Ponieważ wielu ludzi nawet nie wie, że jest na tym etapie. Etap 0 odnosi się po prostu do predyspozycji genetycznych, które posiadasz.
Jeśli chodzi o choroby autoimmunologiczne, genetyka odgrywa ważną rolę w określaniu tego, czy zachorujesz na określoną chorobę.
Ale to, że masz genetyczne predyspozycje, NIE gwarantuje, że zachorujesz. Ważniejsze niż twoje geny są wyzwalacze, z którymi masz codzienny kontakt.
Tylko wtedy, gdy połączą się predyspozycje genetyczne z wyzwalaczami, może pojawić się choroba autoimmunologiczna.
Skąd możesz wiedzieć, czy masz genetyczne predyspozycje do rozwoju choroby Hashimoto?
Wystarczy popatrzeć na historię swojej rodziny!
- Czy inni członkowie Twojej rodziny mają choroby tarczycy?
- Czy mają chorobę Hashimoto?
- Czy cierpią na choroby autoimmunologiczne, takie jak celiakia, RZS lub bielactwo?
Jeśli odpowiedziałaś twierdząco na którekolwiek z tych pytań, istnieje duża szansa, że masz predyspozycje genetyczne.
Gdy połączymy to z wyzwalaczami, takimi jak: infekcja EBV, inne infekcje wirusowe, duże stresory w Twoim życiu, narażenie na toksyny lub metale ciężkie, dieta kiepskiej jakości oraz niewystarczająca aktywność fizyczna, to istnieje duże ryzyko wystąpienia choroby Hashimoto.
Większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że mają predyspozycje genetyczne, dopóki sami nie zostaną zdiagnozowani.
Jeżeli dojdzie do połączenia predyspozycji genetycznych i wyzwalaczy, to przechodzimy do etapu 1.
ETAP 1 – INFILTRACJA KOMÓREK ODPORNOŚCIOWYCH (+ PRZECIWCIAŁA)
Pierwszy etap to moment, w którym pojawiają się nacieki na tarczycy, spowodowane przez komórki odpornościowe.
Oznacza to, że gdybyś na tym etapie wykonała biopsję gruczołu tarczowego, znalazłabyś komórki odpornościowe wewnątrz gruczołu, powodujące stan zapalny.
To cecha charakterystyczna choroby Hashimoto. Atak autoimmunologiczny gruczołu tarczowego rozpoczyna się w fazie pierwszej.
Na tym etapie występuje infiltracja komórek odpornościowych i wtedy zazwyczaj pojawiają się podwyższone przeciwciała.
Mimo że na tym etapie obecne są przeciwciała, większość ludzi NIE jest wtedy jeszcze diagnozowana!
Dlaczego?
Nawet jeśli występują pozytywne przeciwciała, objawy związane z tym etapem są bardzo łagodne i często nie są przypisywane do problemów z tarczycą.
Chociaż przeciwciała powodują pewne uszkodzenia tarczycy, organizm nadal jest w stanie to rekompensować, wkładając po prostu większy wysiłek i energię do produkowania przez tarczycę większej ilości hormonów.
Ten dodatkowy wysiłek ma niewielki wpływ na organizm, więc na tym etapie możesz zacząć odczuwać trochę niższy poziom energii niż do tej pory lub uczucie wyczerpania.
Objawy te są łatwe do przeoczenia i mogą błędnie być powiązane z dodatkowym stresem, np. w pracy, lub z brakiem snu.
Etap 1 jest uważany za WCZESNY etap Hashimoto i dlatego jest NAJLEPSZYM momentem na rozpoczęcie leczenia!
Niestety większość przypadków Hashimoto nie jest diagnozowana na tym etapie, ale jeśli uda się właśnie wtedy zidentyfikować tę chorobę, to leczenie jest najbardziej skuteczne.
Naturalne metody leczenia, takie jak zmiana diety, stosowanie odpowiednich suplementów, regularne ćwiczenia, wsparcie detoksu, unikanie ekspozycji na wyzwalacze i redukcja stresu to bardzo skuteczne metody walki z tą chorobą na tym etapie.
ETAP 2 – SUBKLINICZNA NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY (+ PRZECIWCIAŁA, NORMALNY TSH)
Jeśli w pierwszym etapie nie zajmiemy się chorobą, przechodzimy wtedy do etapu drugiego.
Etap ten definiuje się jako subkliniczną niedoczynność tarczycy. Na czym to polega?
Im dłużej masz przeciwciała tarczycowe w krwiobiegu i zakłócają one pracę tarczycy, tym bardziej zostanie ona uszkodzona.
Drugi etap ma miejsce, gdy organizm nie jest już w stanie zrekompensować szkód wyrządzonych tarczycy. Gdy dochodzi do uszkodzenia tarczycy, nie jest ona już w stanie produkować odpowiedniej ilości hormonów.
Kiedy tak się dzieje, poziom hormonów tarczycy zaczyna spadać i zaczynają występować objawy niedoczynności tarczycy.
Tarczyca nie nadąża z produkcją hormonów, więc Twoja przysadka produkuje więcej TSH, który usiłuje stymulować tarczycę do pracy. Jednak uszkodzona tarczyca nie jest w stanie reagować na podwyższony poziom TSH.
W subklinicznej niedoczynności tarczycy widzimy dwie bardzo ważne rzeczy w badaniach laboratoryjnych tarczycy.
- WZROST TSH (to nigdy nie jest normalne i oznacza, że coś jest nie tak z tarczycą!).
- WZROST przeciwciał tarczycy (przeciwciała wzrosły w pierwszym etapie, ale mogą rosnąć jeszcze bardziej w drugim).
W tym etapie pojawiają się takie objawy, jak nieznaczny przyrost masy ciała, łagodne zmęczenie, niewielkie zaparcia oraz wypadanie włosów.
Te objawy zazwyczaj sprawiają – w przeciwieństwie do pierwszego etapu – że udajemy się do lekarza, jednak nawet wtedy niekoniecznie zostanie postawiona odpowiednia diagnoza!
Zwykle jest to czas, gdy lekarz zleci TSH i zapewne usłyszysz, że jest to „normalne”, mimo że to już jest alarmujący stan. Może również stwierdzić, że chociaż są podwyższone przeciwciała tarczycowe, objawy nie są na tyle dokuczliwe, żeby przyjmować leki!
Na tym etapie wielu pacjentów z Hashimoto jest sfrustrowanych. Czują, że coś jest nie tak, jednak lekarz w dalszym ciągu zwleka z leczeniem. A często rozpoczęcie leczenia właśnie na tym etapie daje bardzo dobre rezultaty.
Wczesne zastosowanie leków tarczycowych może pomóc obniżyć poziom przeciwciał tarczycowych i zatrzymać (lub spowolnić) postęp uszkodzenia tarczycy.
Oczywiście warto również skorzystać z naturalnych metod wsparcia tarczycy opisanych w pierwszym etapie.
Te terapie są zawsze najskuteczniejsze, jeśli zostaną rozpoczęte odpowiednio wcześnie!
ETAP 2,5 – WAHANIA HORMONÓW TARCZYCY
Zanim przejdziemy do trzeciego etapu, mamy jeszcze fazę pośrednią, nazywaną etapem 2,5.
Jest to etap, który charakteryzuje się wahaniami hormonów tarczycy.
Z technicznego punktu widzenia nie jest to jeszcze etap 3, ponieważ nie każdy pacjent z Hashimoto przez niego przechodzi.
Zazwyczaj w chorobie Hashimoto występuje zbyt niski poziom hormonów tarczycy, co prowadzi do objawów jej niedoczynności.
Ale nie u wszystkich!
10-20% osób może doświadczyć epizodów nadczynności lub wysokiego poziomu hormonów tarczycy.
Na tym etapie tarczyca może przechodzić od niedoczynności do nadczynności, co utrudnia postawienie diagnozy.
W jednym miesiącu możesz doświadczyć wzrostu masy ciała i zaparć, w drugim – uderzeń gorąca, utraty wagi i biegunki.
Dlaczego się tak dzieje? Ponieważ gdy tarczyca jest uszkodzona, czasami, zamiast zwolnić z produkcją hormonu, może uwalniać go WIĘCEJ.
Gdy uwalniane są większe ilości hormonu przez tarczycę, wystąpią objawy nadczynności, a w okresach, w których wydziela się mniej hormonu, nastąpi powrót do niedoczynności tarczycy.
Warto wiedzieć, że nawet jeśli masz okresy nadczynności tarczycy, zawsze z czasem dojdzie do niedoczynności.
Hashimoto NIE powoduje długotrwałej nadczynności, więc objawy zawsze w końcu powrócą do niedoczynności tarczycy.
Dość trudno w tym czasie postawić właściwą diagnozę.
ETAP 3 – JAWNA NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY (+ PRZECIWCIAŁA, PODWYŻSZONE TSH, OBNIŻONE FT3 I FT4)
Wszystkie etapy – niezależnie od tego, czy przechodziłaś przez etap 2,5, czy nie – kończą się niedoczynnością tarczycy.
Na tym etapie wyniki i objawy nie pozostawiają wątpliwości, że występuje niedoczynność.
Trzeci stopień jest związany z wysokim poziomem przeciwciał, podwyższonym TSH oraz obniżonym poziomem fT3 i fT4. Niestety dopiero na tym etapie diagnozuje się WIĘKSZOŚĆ przypadków choroby Hashimoto.
Od etapu 1 do 3 może minąć nawet 10 lat! W tym momencie zazwyczaj jest już potrzeba, aby wdrożyć leczenie hormonami tarczycy.
Stosowanie leków tarczycowych na tym etapie jest często konieczne, aby poprawić samopoczucie, ale może również mieć pozytywny wpływ na przeciwciała tarczycy.
Terapie naturalne są nadal skuteczne, jednak mogą być już bardziej skomplikowane (np. dieta eliminacyjna, protokół autoimmunologiczny) i potrzeba zazwyczaj więcej czasu, aby odczuć poprawę.
ETAP 4 – DODATKOWE CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE
Jeżeli nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, możesz zacząć przechodzić do etapu czwartego, który charakteryzuje się występowaniem dodatkowych chorób autoimmunologicznych.
Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną i jest bardzo prawdopodobne, że kiedy będziesz mieć jedną chorobę autoimmunologiczną, rozwinie się inna.
Jeżeli nie uda się wpłynąć na pracę układu immunologicznego, Twoje ciało może w końcu zacząć wytwarzać przeciwciała przeciwko innym tkankom, np. atakować kosmki jelitowe (wtedy rozwinie się celiakia), stawy (rozwinie się reumatoidalne zapalenie stawów), gruczoły ślinowe (rozwinie się zespół Sjorgena).
Warto wiedzieć, że samo leczenie tarczycy lekami na tarczycę NIE zatrzyma postępu choroby autoimmunologicznej!
Leczenie hormonami może sprawić, że poczujesz się lepiej, jednak nie wyeliminuje dysfunkcji układu odpornościowego. A jeśli tym się nie zajmiemy, to bardzo prawdopodobny jest rozwój kolejnej choroby autoimmunologicznej.
Inne choroby autoimmunologiczne nie zawsze pojawiają się na tym etapie – mogą wystąpić w dowolnym momencie.
ETAP 5 – KOŃCOWE ZAPALENIE TARCZYCY HASHIMOTO (ZMNIEJSZONE LUB UJEMNE PRZECIWCIAŁA TARCZYCY)
Jest to końcowe stadium choroby Hashimoto – tarczyca zanikła i skurczyła się z powodu uszkodzenia.
Szkody są tak duże, że tarczyca nie może już produkować hormonów i w praktyce nie funkcjonuje. Osoba na tym etapie choroby niczym nie różni się od tej, która miała usuniętą tarczycę.
Zazwyczaj pacjenci muszą przyjmować hormony już do końca życia, ponieważ ich własna tarczyca nie jest w stanie ich wytwarzać.
Jeszcze zanim dojdziesz do tego etapu, może się okazać, że poziom przeciwciał tarczycowych zacznie spadać i ostatecznie zaniknie. My chcemy, aby przeciwciała spadały w etapach od 1 do 4. Jednak na tym etapie oznacza to tylko tyle, że zabrakło już tkanki, którą mogą atakować przeciwciała. Może być też tak, że układ odpornościowy jest wyczerpany i nie ma mocy, aby produkować przeciwciała.
Niestety, zanim dojdziesz do tego etapu, uszkodzenie jest już nieodwracalne i zwykle oznacza, że masz Hashimoto od 20-30 lat!
Tutaj naturalne terapie są również bardzo ważne, jednak mogą być już niewystarczające do przywrócenia funkcji tarczycy.
Gdy chorujemy na Hashimoto, głównym celem jest remisja choroby i nie dopuszczenie do etapu 5! Dlatego tak ważne jest, abyś zrozumiała te etapy i mogła wcześnie rozpocząć leczenie.
Na tym etapie znacznie trudniej jest zoptymalizować hormony tarczycy, ale jest to możliwe.
Podsumowując, warto pamiętać że choroba Hashimoto to to nie jest jedynie problem tarczycy. To dysfunkcja układu immunologicznego, która może wpłynąć na powstanie kolejnych chorób autoimmunologicznych. Dlatego tak ważne jest skupienie się nie tylko na przyjmowaniu hormonów tarczycy, ale również na zmianach w stylu życia czy redukcji stresu.
Więcej o Hashimoto możesz przeczytać w tych artykułach:
Hashimoto – znaczenie diety w chorobach autoimmunologicznych