Progesteron jest głównie kojarzony z zajściem w ciążę i jej utrzymaniem. To prawda, pełni w tym istotną rolę, jednak okazuje się, że ten hormon także wpływa na pracę naszego mózgu oraz na praktycznie cały metabolizm! Przeczytaj artykuł i zobacz, jakie są naturalne sposoby na wyrównanie jego poziomu, gdy masz z tym problem.

Progesteron należy do grupy hormonów sterydowych i jest wydzielany przez korę nadnerczy, jądra, jajniki oraz mózg. Progesteron jest prekursorem aldosteronu, a po konwersji do 17-hydroksyprogesteronu jest także prekursorem kortyzolu i androstendionu. Z kolei androstendion może być przekształcony do testosteronu i estrogenów.

Funkcje progesteronu

• • wspomaga przy implantacji zarodka w macicy, a następnie utrzymuje ciążę,
  • ma działanie przeciwzapalne¹,
  • reguluje ciśnienie krwi,
  • dba o zdrowe kości,
  • zmniejsza stany depresyjne (zwiększa wydzielanie serotoniny, co poprawia nastrój),
  • zmniejsza PMS,
  • polepsza jakość skóry,
  • poprawia pamięć i koncentrację,
  • wraz z pregnenolonem i DHEA należy do grupy neurosteroidów, które wspomagają pracę mózgu – polepszają pamięć i zdolności kognitywne,
  • podwyższa temperaturę w trakcie owulacji,
  • zmniejsza skurcze i rozluźnia mięśnie gładkie,
  • reguluje odpowiedź immunologiczną organizmu,
  • zmniejsza aktywność pęcherzyka żółciowego,
  • wpływa na gospodarkę cynku i miedzi,
  • normalizuje poziom tlenu w komórkach,
  • wspomaga pracę tarczycy,
  • reguluje działanie estrogenów, czym może zapobiegać rozwojowi nowotworów.

  Jak widać progesteron pełni mnóstwo funkcji, dlatego tak niezwykle ważne jest, aby jego poziom był odpowiedni.

  Progesteron i płodność

  Progesteron jest niezbędny, aby zaszła owulacja, dlatego tak znacząco wpływa na płodność. U kobiet ten hormon przede wszystkim przygotowuje macicę do zagnieżdżenia się zarodka. Dochodzi wtedy do proteinazy ściany pęcherzyka Graafa (czyli po prostu rozkładu białek na aminokwasy i peptydy). Ten proces umożliwia uwolnienie komórki jajowej, a następnie implantację zarodka w macicy. Jeżeli do zapłodnienia nie nie dojdzie, progesteron hamuje rozrost błony śluzowej macicy (endometrium) i spada jego poziom, co w efekcie doprowadza do miesiączki.

  Progesteron a ciąża

  Wydzielanie progesteronu wzrasta znacznie w okresie ciąży, ponieważ jest odpowiedzialny za jej podtrzymanie i dalszy przebieg. W momencie zajścia w ciążę, progesteron jest wydzielany najpierw przez ciało żółte, a potem (około 14 tygodnia ciąży) zaczyna go wytwarzać także łożysko.

  W trakcie ciąży, progesteron wraz z prolaktyną i estrogenami, powiększa gruczoły mleczne i stymuluje piersi do produkcji mleka. Jest także odpowiedzialny za hamowanie odpowiedzi układu odpornościowego matki na antygeny płodu. Pobudza również błonę śluzową jajowodów i macicy do wydzielania substancji odżywczych. Zapobiega skurczom i przedwczesnemu porodowi.

  Stężenie progesteronu wzrasta stopniowo w trakcie trwania ciąży. W III trymestrze wytwarzane jest około 250-350mg progesteronu na dobę. Niestety, zbyt duże stężenie progesteronu w organizmie może powodować obrzęki lub sprzyjać powstawaniu żylaków.

  Progesteron u mężczyzn

  Ilość progesteronu u mężczyzn jest znacznie mniejsza niż u kobiet, jednak to nie znaczy, że panowie go nie potrzebują. Progesteron u mężczyzny przede wszystkim odpowiada za regulację wydzielania testosteronu i estrogenów.

  Niektóre badania wykazują, że mężczyźni z niskim poziomem progesteronu są bardziej narażeni na problemy z wagą².

  Odpowiedni poziom progesteronu u mężczyzn zapobiega osteoporozie, a także rakowi prostaty.

  Jak zbadać poziom progesteronu?

  Badanie wykonujemy z krwi. Jakie są odpowiednie stężenia hormonu dla kobiet i mężczyzn?

  KOBIETY

  5-9 lat – 0.6 ng/mL

  10-13 lat – 10.2 ng/mL

  14-17 lat – 11.9 ng/mL

  Wczesna faza folikularna – 0.6 ng/mL

  Późna faza folikularna – 14.5 ng/mL

  Faza lutealna – 31.4 ng/mL

  Po menopauzie – 0.2 ng/mL

  MĘŻCZYŹNI

  5-9 lat – 0.7 ng/mL

  10-13 lat – 1.2 ng/mL

  14-17 lat – < 0.8 ng/mL

  18-29 lat – 0.3 ng/mL

  powyżej 30 r.ż – 0.2 ng/mL³

  Oczywiście są to orientacyjne wyniki, niektórzy mogą się czuć lepiej przy trochę innych zakresach, jednak jeśli mamy objawy zbyt wysokiego lub zbyt niskiego progesteronu, a wyniki odbiegają od norm – wtedy są to liczby, do których dążymy i sprawdzamy, czy jest lepsze samopoczucie.

  Przyczyny i skutki zbyt wysokiego poziomu progesteronu

  Do przyczyn zbyt wysokiego poziomu progesteronu zaliczamy:

  • zbyt dużą aktywność nadnerczy,
  • suplementację progesteronem lub pregnenolonem,
  • tabletki antykoncepcyjne zawierające progestageny,
  • inhibitory metabolizmu progesteronu (glikokortykosteroidy, Ketokonazol – lek przeciwgrzybiczny, dym papierosowy, Cymetydyna – lek hamujący wydzielanie kwasu żołądkowego).

   

• Jakie są skutki zbyt wysokiego poziomu progesteronu?
  • torbiele jajników, nowotwory jajników lub jąder,
  • guzy nadnerczy,
  • wrodzony przerost nadnerczy.

   

  Jak obniżyć poziom progesteronu?

  • Praca nad stresem i wsparcie nadnerczy (więcej o tym w artykule o kortyzolu),
  • eliminacja inhibitorów metabolizmu progesteronu,
  • zmniejszenie dawki hormonu, jeśli jest suplementacja,
  • suplementacja DIM.

   

  Przyczyny i skutki zbyt niskiego poziomu progesteronu

  Do przyczyn zbyt niskiego poziomu progesteronu zaliczamy:

  • przewlekły stres lub infekcje,
  • menopauzę,
  • niewydolność jajników,
  • histerektomię całkowitą z usunięciem jajników i jajowodów,
  • niektóre leki mogą obniżać poziom progesteronu, np. Ampicylina.

   

• Skutki niedoboru progesteronu:
  • brak owulacji i problemy z płodnością,
  • gdy doszło do zapłodnienia: ciąża pozamaciczna, poronienie,
  • nieregularne miesiączki lub ich brak,
  • depresja, pogorszenie pracy mózgu,
  • problemy z tarczycą,
  • zwiększone ryzyko zachorowania na osteoporozę.

   

  Jak podwyższyć poziom progesteronu?

  • praca nad stresem i wsparcie nadnerczy,
  • jeśli jest stan zapalny, należy zaadresować jego przyczynę i wyeliminować,
  • suplementacja Niepokalankiem,
  • terapia naturalnym progesteronem (hormon bioidentyczny).

   

  Progesteron w kremie – co warto wiedzieć?

  Jest kilka rzeczy, o których warto wiedzieć, gdy decydujemy się na terapię naturalnym progesteronem:

  1. Staraj się dokładnie odmierzać dawkę. Najlepsze miejsca do aplikacji kremu to twarz, kark, przedramiona, klatka piersiowa oraz dłonie i stopy.
  2. Gdy mamy przewagę estrogenową, początkowo użycie progesteronu może pogorszyć objawy, jednak ten efekt powinien minąć.
  3. Ciągły stres może wpłynąć na to, że suplementacja progesteronem nie przyniesie efektu. Dlaczego? W przewlekłym stresie stale wydziela się kortyzol, a on konkuruje z progesteronem o receptory w naszym organizmie.
  4. Podziel swoją dzienną dawkę na dwie i przyjmuj rano i wieczorem.
  5. Kiedy chcesz zakończyć suplementację, schodź stopniowo z dawki.
  6. Przeciwwskazania do stosowania kremu: Pemfigoid ciężarnych – rzadka choroba autoimmunologiczna skóry, występująca u kobiet w ciąży), żółtaczka w ciąży, zapalenia wątroby, zespół Rotora (nadmiar bilirubiny sprzężonej), zespół Dubina-Johnsona, niewyjaśnione, obfite krwawienia z dróg rodnych.

  Źródła:

  ¹ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4117574/

  ² https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16718630

  ³ Gardner DG SD. Appendix: Normal Hormone Reference Ranges. Gardner DG SD, editor. Greenspan’s Basic & Clinical Endocrinology. 9th ed. New York: McGraw-Hill; 2011

  https://www.healthline.com/health/serum-progesterone#NormalResults3

  https://medlineplus.gov/ency/article/003714.htm

  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15669543

  Kleine – Gunk B., Hormony kobiety, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.